Cynolebias nigripinnis

Als wij het hebben over killivissen, denken sommigen onder ons automatisch aan visjes die schitteren door hun prachtige kleuren, die moeilijk te houden zijn en die de slechte gewoonte hebben om snel dood te gaan. Op onze ledenvergadering van maart heeft Marcel Wuyts al geprobeerd om ons van het tegenovergestelde te overtuigen.

Om te bewijzen dat het negatieve beeld dat we over deze visjes hebben pure nonsens is, zal ik de Cynolebias nigripinnis eens in het voetlicht plaatsen.

Deze eierleggende Argentijnse tandkarper, uit het stroomgebied van de Paranä, met de schitterende Nederlandse benaming van zwarte waaiervis, leeft in plassen en poelen die alleen in de regentijd vol water staan. Hij doet zijn naam alle eer aan. De kleur van deze fraaie Cynolebiassoort is, al naargelang zijn humeur, blauwgrijs tot fluweelzwart. Op het tamelijk hoog zijdelings afgeplatte lichaam van het mannetje prijken een groot aantal zilveren en blauwgroene iriserende punten. De afgeronde rug- en aarsvin lopen van ongeveer het midden van het lichaam tot op de staartwortel. Beide vinnen zijn, in tegenstelling tot de staartvin, die bijna cirkelvormig is, aan de achterzijde bijna rechthoekig van vorm. Langs de randen van staart- en aarsvin loopt een prachtige blauwgroene zoom. Het vrouwtje is veel eenvoudiger van kleur en blijft ook kleiner. Haar kleur is bruingeel. Verder verspreiden zich donkere punten en strepen over haar ganse lichaam

Bij een vakkundige verzorging, kan je dit zogenoemde seizoenvisje meer dan een jaar in leven houden. In die tijd heeft hij, als je dat wilt, voor een flink aantal nakomelingen gezorgd. Bij het ouder worden is er een duidelijke afname van de sprankelende kleuren waar te nemen.

Dit prachtige tandkarpertje van 5 cm, kan je in een klein aquarium houden. Je neemt best één mannetje en twee vrouwtjes. Zijn voorkeur gaat uit naar niet te hard water, dat lichtjes zuur is. Als temperatuur is 20°C meer dan voldoende. Hij overleeft, als het moet, ook temperaturen van rond de 15°C, maar dan vertraagt zijn stofwisseling wel aanzienlijk, en verliest hij dat sprankelende, wat hem onder normale leefomstandigheden zo eigen is.

Om dit visje in goede conditie te houden, is stevige dierlijke kost, zoals zwarte en witte muggenlarven, onontbeerlijk.

Een wekelijkse waterverversing van ongeveer 25% van het aquariumwater draagt bij tot de gezondheid van dit kleurrijke baasje.

De kweek is zeer speciaal. In de natuur zetten de visjes hun eieren in de modderige bodem af. De poelen en plassen waarin ze leven drogen uit en de volwassen dieren sterven. Wanneer de regentijd er aankomt en hun biotoop weer onder water komt te staan, kippen de eitjes en kan de voortplantingscyclus herbeginnen.

In een klein kweekaquarium (van 5 tot 10 liter), leggen de visjes af in een laag gekookte turfmolm. Enige stukjes kienhout zorgen voor eventuele schuilplaatsen. Na het afzetten, wat gewoonlijk twee weken in beslag neemt, haal je het kweekkoppel uit het bakje en hevel je het water af. Je haalt nu het bodemsubstraat, met eieren en al, uit het kweekaquarium en laat het in een zeef, die je stiekem uit de keuken hebt gejat, uitlekken. Wanneer de turf niet meer nat is, maar wel vochtig, doe je het substraat in een plastic zak, die je zorgvuldig afsluit. Je bewaart dit substraat gedurende een zestal weken, bij een temperatuur tussen 20 tot 23°C. Nu kan je de turf in een bakje doen en hem overgieten met zacht, zuur water van 20°C. Je vult bij tot het water 2cm boven de turflaag komt. Binnen het uur zwemmen de eerste jonge visjes rond. Je voedert ze Cyclops en Artemianaupliën. Na een week of tien zijn de jonge visjes op hun beurt geslachtsrijp en begint de hele cyclus opnieuw.

Wist je dat dit tandkarpertje nog een broertje heeft, dat bijna even mooi is? Het is de blauwe waaiervis, Cynolebias belotti, die leeft in het stroomgebied van de Rio de la Plata.

Karel Fondu,
KAV De Siervis Leuven