Van kop tot staart Gymnocorymbus ternetzi (Boulenger)

Retro
In ons retro nummer van deze maand, dat verscheen in het maandblad van juni 1964, vertelt Jaak Koopmans ons over een tof visje, het zwartrokje. Het is alleen spijtig dat dit prachtige diertje bij het ouder worden veel van zijn schoonheid verliest. Zou het daarom zijn dat het niet veel gehouden wordt? Of doet het ons teveel aan onszelf denken: hoe mooi we vroeger wel waren toen we nog jong waren, ...

Roger

Zwarte tetra

De zwarte tetra komt voor in Paraguay, Brazilië en Bolivië, in ondiepe, schaduwrijke wateren.

U zal misschien wel even van de naam Gymnocorymbus ternetzi opgeschrokken zijn. Hoe is men daarbij gekomen? Daar het een zalmsoort betreft, had U zich wellicht aan een klassiek zalmfamilienaampje verwacht als Hyphessobrycon of Hemigrammus. Wel, ons zwartrokje schijnt een afwijking te vertonen inzake schubbenschikking op een bepaald lichaamsdeel, waardoor het zich van beide voornoemde families onderscheidt. Als we de naam ontleden, springt dit bijzonder naar voor :

Gymnos: onbekleed, naakt; Corymbus: schedel; ternetzi: de familienaam van dhr Ternetz. In nuchter Nederlands betekent deze mysterieuze klankengroep dus: de naaktschedelige (vis) van dhr Ternetz (en niet zoals ik er al hoor grinniken: dhr Ternetz zijn kaalkop).

Beschrijving: de zwarte tetra vertoont een hoog en samengedrukt lichaam. De achterste lichaamshelft, vertrekkend van op de hoogte van de anaalvin tot in de staartwortel, is vooral bij jongere exemplaren, mooi egaal diep zwart. Het voorste gedeelte van het visje is zilvergroen glanzend, achter de kop lopen twee zwarte vertikale strepen. De staart- en buikvinnen zijn volledig kleurloos, terwijl de anaalvin die van het midden van lichaam tot aan de staartvin loopt, eveneens zwart is. Zoals de meeste zalmsoorten, bezit ook de zwarte tetra een (kleurloos) vetvinnetje.

Alhoewel het geslachtsonderscheid niet bijzonder opvalt, is het mits een beetje opmerkingszin niet zo moeilijk het geslacht te bepalen. Het vrouwtje is groter (totale lengte 6 cm) en zwaarder gebouwd terwijl het ook minder intens gekleurd is. Bovendien kan bij opvallend licht duidelijk de zwemblaas van het mannetje onderscheiden worden, zwemblaas die bij het vrouwtje schuil gaat achter de eierstokken.

Verzorging: indien de zwarte tetra gehouden wordt in een niet te klein aquarium, gevuld met helder water en voorzien van enkele schaduwrijke plaatsjes, stelt zijn verzorging geen problemen. Hij neemt alle voedsel, zowel droog als levend. De gewenste temperatuur schommelt tussen normale grenzen, dus tussen 20 en 25°C. Terloops dient hier toch vermeld dat het zwartrokje gevoelig is aan witte puntjes (witte stip). Als U met deze ziekte te kampen mocht hebben, zal U vaststellen dat de zwarte tetra’s tot de eerst aangetaste vissen behoren.

Kweek: ook voor de kweek dient U geen te klein aquarium te nemen, liefst 50x30x30. Inderdaad, enerzijds is het paringsspel een aaneenschakeling van achtervolgingen die niet altijd zacht verlopen, terwijl anderzijds het aantal jongen aanzienlijk kan zijn (sommige verslagen spreken van 800 jongen). De kanten van het kweekaquarium worden dicht afgezet met fijnbladige planten; het water zelf speelt geen grote rol, op voorwaarde echter dat het helder is. Ook op gewoon leidingwater, dat U een paar dagen laten staan heeft, is het mogelijk grote nesten te bekomen. De kweektemperatuur laat U oplopen tot 25-26°C. Het is wellicht interessant aan te stippen dat in het verspreidingsgebied, het paarseizoen loopt over de maanden december tot maart.

Gewoonlijk zetten de zwarte tetra’s af in de vroege ochtenduren. Zo gauw U de eitjes bemerkt welke vrij tussen de planten worden uitgestoten, dienen de ouders uitgeschept en het aquarium afgeschermd tegen te scherp licht. Na 24 h. hangen de jongen aan ruiten en planten, om na 48 h. vrij rond te zwemmen.

De opfok stelt geen moeilijkheden. Wanneer de visjes vrij zwemmen, dient U gedurende 2 dagen infusie toe, waarna U overschakelt op pas uitgekomen artemia.

Op dit laatste punt wil ik nog eens extra drukken. Haast alle jongen zijn 48 h. na het vrij zwemmen (danio’s uitgezonderd) in staat pas uitgekomen artemia’s te verorberen. Dien dus aan het merendeel van de jongbroedsoorten geen infusie toe gedurende een ganse week (soms gebeurt het wekenlang). Wat U in het begin te kort geeft aan eten, halen de jongen haast nooit meer in. Denk even aan het verschil in voedingswaarde dat er bestaat tussen een paar honderd uiterst eenvoudige geconstrueerde infusoriën, en één sappige artemia die een wondertje is van ingewikkelde celstrukturen.

J. Koopmans.

Vergissing of toeval?
Neen, neen dit is geen vergissing van de redaktie. "Waarom staan er dan in dit maandblad twee artikels over dezelfde vis?", hoor ik jullie al vragen.

Wel, dit is een gewild toeval.

Bij de speurtocht naar retro artikels viel onze keuze op een "oud" visje waarvan wij dachten dat het toch wat meer aandacht verdiende. Tijdens één van hun keuvelarijen de voorbije maand kwamen Karel en Jacques op het onderwerp "Zwarte tetra" en besloten dit visje eens onder de schijnwerpers te brengen.

Tot daar het toeval...

Naast de mogelijkheid om de schrijfstijl, anno 1964 en 2000, te vergelijken kan je nu ook eens checken of we onze vissen tegenwoordig anders houden en kweken als vroeger.

In de eerste plaats is het er echter om te doen even promotie te maken voor "gewone" aquariumvissen. Wie eenmaal Zwartrokjes of Diamantzalmpjes gehouden heeft weet hoeveel aquariumplezier deze diertjes kunnen brengen. Maar waar worden deze visjes nog aangeboden? En als ze dan al aangeboden worden, wie wil ze dan nog kopen? Een beetje extra aandacht kan dan ook nooit kwaad.

En dit is gewild...

Wie meer wil weten over het houden en kweken van karperzalmpjes mag zeker de diareeks van deze maand niet missen en moet ook beslist het artikel op de volgende bladzijden lezen.

Roger