De kleur van de vissen

Op de website van onze vereniging kan je alle artikels van onze eigen leden terugvinden. Je kan je niet voorstellen hoeveel vragen er in verband met deze artikels via mail gesteld worden. Geregeld krijgen we ook speciale vragen binnen, zoals die architect die vroeg hoe dik het glas moet zijn van een kubusvormig aquarium van 3 meter hoog. Je begrijpt wel dat we niet alle antwoorden op alle vragen kennen, maar als we enigzins kunnen helpen, doen we dat.

Aan De Siervis Leuven,

Mijn naam is Victoria Farkas en ik werk als redacteur bij KidsWeek, een weekblad voor jonge mensen tussen de 10 en 15 jaar. Op dit moment ben ik bezig met een artikel over dieren met mooie prints en kleuren, zoals de pauw. Maar ook tropische vissen horen in dit verhaal thuis.

Ik heb alleen één vraag over die verschillende kleuren: waarom hebben al die vissen zoveel verschillende soorten kleuren? Waarom zijn ze zo fel gekleurd?

Ik hoop dat u mij daar antwoord op kunt geven. In ieder geval bij voorbaat dank.

Met vriendelijke groet,

Victoria Farkas

Karel formuleerde hierop volgend antwoord. Ik vond het alleszins de moeite om jullie dit verhaal niet te onthouden.

Geachte mevrouw,

Eerst zullen we eens nagaan, vanwaar die kleuren bij vissen komen.

Het glanzende metaalkleurige effect dat wij waarnemen, wordt gecreëerd door kristallen, die in de huidcellen zitten. Afhankelijk van de hoek van de lichtinval, ontstaan er verschillende pigmenten in de opperhuid. Zij kunnen geleidelijk veranderen onder invloed van hormonen (bvb. bij paargedrag). Ze kunnen echter ook plotseling veranderen onder impulsen vanuit het zenuwstelsel (bvb.angst, gevaar).

De tweede vraag die wij ons kunnen stellen is, onder welke impulsen de vis van kleur verandert.

De kleur geeft de gemoedstoestand van het diertje aan op dat moment. Indien de kleur mooi en intens is betekent dat, in de eerste plaats, dat het visje zich goed in zijn vel voelt en hij het naar zijn zin heeft in het aquarium waarin hij ondergebracht is. Je mag er dan van uitgaan dat de temperatuur van het water, de samenstelling ervan, de beplanting, het aangeboden voedsel en de lichtsterkte uitstekend zijn en dat hij rondzwemt tussen meerdere exemplaren van zijn soort.

De meeste aquariumvissen in een tropisch aquarium leven in de natuur in groepjes van enkele honderden. Als je nu zo één visje gaat isoleren, gaat het zich niet prettig voelen, worden zijn kleuren dof en uiteindelijk zal het doodgaan.

Een bepaalde kleur aannemen kan beschermend werken, omdat je dan haast niet opvalt tussen de beplanting rondom u. Zo een camoeflagepak is ook handig als je zelf een roofvis bent. Je kan dan onopgemerkt heel dicht bij je slachtoffer komen, om het dan in één ruk te grijpen.

Je kan als vis een grote mond opzetten en pralen met prachtige kleuren, die bijvoorbeeld zeggen tegen mogelijke predatoren van "jongens, blijf van mij af want ik beschik over gif waarmee ik je gemakkelijk kan doden", of "ik heb aardige stekers, waaraan je jezelf flink zou bezeren, moest je het in je hoofd halen mij te vangen".

Spetterende kleuren zijn ook een must als je vrouwtjes wil charmeren. Meestal volgen er uit die vrijages eitjes en nageslacht.

Er zijn ook visjes die tegen valavond een totaal ander kleuren- en vlekkenpatroon aannemen. Je kan ze 's avonds bijna niet meer terugvinden tussen de bladeren van de planten. Eens het weer licht is, nemen ze terug hun normale kleurpatroon aan.

De kleur kan ook een middel zijn, om signalen te geven aan soortgenoten. In Ecuador kon ik dit fenomeen duidelijk gadeslaan van op de oever van een rivier. Enkele tientallen zilverwitte vissen zwommen er voorbij. Plotseling zag ik afwisselende witte flitsen. De vissen lieten zich op één zijde klinken en weerkaatsten zo de zonnestralen. Ze deden dit denkelijk om hun positie in de groep aan te geven.

De kleur van een vis is natuurlijk ook belangrijk voor zijn marktwaarde en zijn populariteit bij aquarianen. Dit kan spijtig genoeg ook leiden tot overbevissing in zijn land van oorsprong en in het slechtste geval zorgen voor de uitroeiïng van bepaalde soorten.

Ik hoop je met deze informatie van dienst te zijn geweest.

Groetjes,

Karel Fondu,
De Siervis Leuven

• < Vorige
• Volgende >